Poród w Szpitalu Specjalistycznym PRO-FAMILIA to:

• Doświadczeni lekarze i położne z wieloletnim doświadczeniem
  
  Z nami jesteś bezpieczna. Nasz Oddział Ginekologiczno-Położniczy posiada III poziom referencyjny, który oznacza najwyższe kompetencję i uprawnienia do opieki nad najtrudniejszymi przypadkami. Nasi lekarze na oddziale zajmują się także diagnostyką i leczeniem powikłań ciąży. Oddziałem kieruje dr n.med. Jarosław Janeczko, specjalista ginekolog-położnik z wieloletnim doświadczeniem pracy w szpitalu. Mamy ponad 90 położnych w tym 50 z tytułem specjalisty.
   
• Najlepsza opieka dla dziecka
  
  Nowoczesny Oddział Neonatologiczny z Intensywną Opieką Medyczną to szczególne miejsce. To właśnie tutaj otaczamy troskliwą opieką naszych najmłodszych pacjentów i wspieramy rodziców, zapewniając im życzliwą i rodzinną atmosferę. Nad bezpieczeństwem i zdrowiem noworodków po porodzie oraz specjalistycznym leczeniem noworodków w stanach zagrożenia życia, czuwa wysoko wykwalifikowany i doświadczony zespół medyczny.
  
  Nasz Oddział posiada III poziom referencyjny, oznaczający najwyższe kompetencję i uprawnienia do opieki nad najtrudniejszymi przypadkami patologi noworodka.
   
• Rodzinna, domowa atmosfera
  
  Do Twojej dyspozycji oddajemy przytulny, dwu lub trzyosobowy pokój z łazienką.
  Dbając o samopoczucie naszych wyjątkowych pacjentów, w każdym pokoju funkcjonuję system rooming-in, to znaczy, że Mama całą dobę przybywa ze swoim nowo narodzonym dzieckiem.
   
• Troska o pacjenta
  
  Otoczymy Cię troskliwą opieką. Każdej Pacjentce, jeżeli nie ma żadnych  przeciwwskazań medycznych, proponujemy wykonanie bezpłatnie znieczulenia zewnątrzoponowego, które znosi ból w trakcie porodu.
   
• Wsparcie personelu
  
  Podczas pobytu w szpitalu możesz liczyć na wsparcie naszych specjalistów: dietetyka, psychologa a także położnej laktacyjnej.

• Bezpieczeństwo i jakość:
  
  Potwierdzeniem wysokiej jakości naszych świadczeń medycznych są liczne certyfikaty i nagrody, które otrzymaliśmy:
  • Dowodem na wyjątkowe podejście do wysokiej jakości świadczonych usług, jest z pewnością certyfikat Systemu Zarządzania Jakością (ISO 9001:2008).
  • Posiadamy także certyfikat akredytacyjny Ministerstwa Zdrowia oraz Centrum Monitoringu Jakości w Ochronie Zdrowia, zaświadczający o spełnieniu najwyższych standardów w lecznictwie szpitalnym.

Nie zostawiaj pakowania torby na ostatnią chwilę. Odpowiednio wcześniej przygotuj potrzebne dokumenty, badania, ubrania i kosmetyki, które przydadzą się na porodówce. Przede wszystkim pamiętaj aby spakować się "kompaktowo" w walizkę średniej wielkości. Nie zabieraj dużo rzeczy - pakuj się jak na 2 dniowy wyjazd. 

DOKUMENTY

• Dowód osobisty / paszport lub akt małżeństwa – jeżeli nazwisko w dowodzie nie jest zgodne z aktualnym.
• Karta przebiegu ciąży.
• Oryginał grupy krwii lub KREWKARTA – wystawiona na aktualne nazwisko
• Wynik badań Hbs-AG – jest to badanie na antygen wirusowy wykonany w przypadku zachorowania na WZW typu B, GBS – wymaz z pochwy w kierunku paciorkowców z grupy B, oraz HIV. Warto zabrać ze sobą również  wyniki ostatniej morfologii, jeżeli była wykonana w ciągu ostatniego miesiąca.
• Wszystkie karty informacyjne związane zarówno z twoim pobytem w szpitalu, jak i konsultacjami na Izbie Przyjęć Ginekologiczno-Położniczje (jeżeli takie posiadasz).
• W przypadku współistnienia innych chorób, konieczne jest posiadanie zaświadczenia od odpowiedniego lekarza prowadzącego, które będzie zawierało zalecenia dotyczące zbliżającego się porodu.
• Warto zabrać ze sobą również wyniki wszystkich USG, z czego najważniejszym jest tzw. USG połówkowe.
• Jeżeli zdecydowaliście się na pobranie krwii pępowinowej, potrzebny będzie zestaw pobraniowy Polskiego Banku Komórek Macierzystych, który po dotarciu na Trakt Porodowy przekażecie położnej.

 DLA CIEBIE

• Trzy koszule (1- do porodu, 2 wydogne do karmienia).
• Szlafrok.
• Dwa biustonosze z odpinanymi miseczkami do karmienia.
• Jednorazowe majtki (najlepiej ze specjalnej siateczki lub włókniny).
• Klapki pod prysznic, a także kapcie.
• Przybory toaletowe i środki higieny: 2 ręczniki, szare mydło lub żel pod prysznic, wazelina do ust, pasta do zębów i szczoteczka, szampon do włosów i inne potrzebne Ci kosmetyki.
• Płyny do picia (woda niegazowana lub płyny wieloelektrolitowe), najlepiej w butelce z ustnikiem, który ułatwi picie.
• Ładowarka do telefonu.
• 1 opakowanie wkładek poporodowych. 
• Jeżeli masz - spakuj do torby laktator elektryczny. 
• Woreczki do sterylizacji

DLA OSOBY TOWARZYSZĄCEJ

• Jednorazowy zestaw porodowy, który składa się z koszuli,  spodni i obuwia ochronnego (do kupienia w ciągu dnia w Sklepie Medycznym).
• Coś do picia i jedzenia.

 DLA MALUSZKA

• Chusteczki nawilżone.
• Krem do pielęgnacji pupy.

W szpitalu każdy noworodek ma zapewnione ubranka i pieluchy. Dlatego do torby wystarczy jak spakujesz komplet, w którym maluszek pojedzie do domu.

Wraz ze zbliżającym się terminem porodu organizm mamy i dziecka powoli przygotowuje się do tego wydarzenia. Zwykle na około 2 tygodnie przed terminem, u kobiet, które rodzą po raz pierwszy następuje obniżenie dna macicy. U wieloródek staje  się to zwykle na kilka dni przed porodem. Symptomy są dość łatwe do rozpoznania – możesz  m.in. potrzebę częstszego oddawania moczu ze względu na większy ucisk na pęcherz moczowy.

Zwiastuny porodu

Na tydzień lub kilka dni przed porodem zwykle odchodzi czop śluzowy (jest to galaretowata substancja o zabarwieniu brązowym lub jasno różowym). Bywa też, że zdarzenie to ma miejsce kilka godzin przez rozwiązaniem, a czasem nawet podczas trwania akcji porodowej. Jest to sygnał, który świadczy o dojrzewaniu szyjki macicy. Jeżeli nie towarzyszą temu regularne skurcze lub odpłynięcie wód płodowych, to znak, że na wizytę w szpitalu jest jeszcze czas. Innym symptomem zbliżającego się porodu są też tzw. skurcze przepowiadające. Zwykle występują wieczorem lub w nocy, są nieregularne, a ich nasilenie jest różne. Najczęściej ustępują podczas relaksacyjnej kąpieli lub snu.

Kiedy do szpitala?

Skurcze przepowiadające zostaną zastąpione skurczami porodowymi. Zazwyczaj występują regularnie, co 5 – 7 minut w przypadku pierwszego porodu, a jeżeli jest on kolejny – co 10 minut.  Ich pojawienie się to znak, że nadszedł czas aby zgłosić się do szpitala. Do szpitala powinnaś udać się również wtedy, gdy poczujesz, że odeszły wody płodowe. Może się zdarzyć tak, że od razu odpłynie większość płynu– ok. 1000 mL lub będzie sączył się stopniowo. Do szpitala zgłoś się również wtedy, gdy jakakolwiek sytuacja wzbudzi twój niepokój - np. zauważysz krwawienie.

Izba Przyjęć

Po wejściu na Izbę Przyjęć położna na początku zapyta cię o powód przybycia. Poprosi też o niezbędne dokumenty, jednym z najważniejszych poza kartą ciąży jest oryginalny wynik grupy krwi. Następnie wykonana zapis KTG, który wstępnie pokaże czy występują skurcze macicy oraz pomoże ocenić dobrostan dziecka na podstawie jego akcji serca. Aby rozpoznać rozpoczynający się poród, badanie przeprowadzi lekarz ginekolog, który wykona również USG. Następnie położna bądź ratownik medyczny zaprowadzi cię na salę porodową, gdzie przywitasz na świecie swojego maluszka.

Sala Porodowa

Położna przyjmując cię na trakcie porodowym na początku wypełni potrzebne dokumenty, a później założy wkłucie do żyły i pobierze potrzebne badania– morfologię oraz układ krzepnięcia. To dla osoby towarzyszącej chcącej uczestniczyć w porodzie idealny czas, aby przebrać się w specjalny strój, który jest niezbędny do wejścia na sale porodową. Położna poinformuje, kiedy osoba towarzysząca może wejść na salę porodową.

Na sali porodowej położna wykona lewatywę. Nie jest to obowiązkowa czynność, jednak jej wykonanie jest zalecane, ponieważ wpływa znacznie na twój komfort podczas porodu. Następnie zostanie wykonany zapis KTG, który  już do końca porodu będzie powtarzany regularnie co 1-2 godziny lub częściej w zależności od sytuacji położniczej i zaawansowania porodu. Położna wykona też badanie wewnętrze, które pomoże jej określić na jakim etapie jest poród, oceni między innymi zaawansowanie główki w kanale rodnym i rozwarcie szyjki macicy. Jeżeli rozwarcie wynosi 5-6 centymetrów, skurcze są regularne a ból cię przerasta, możesz poprosić o wykonanie znieczulenia zewnątrzoponowego, które znosi ból w trakcie porodu. Decyzję o jego wykonaniu podejmie lekarz ginekolog z położną prowadzącą poród oraz lekarz anestezjolog. Bardzo ważna dla szybszego przebiegu okresu rozwierania jest twoja aktywność, poruszanie się. Podczas tego etapu  stosowane są różne niefarmakologiczne sposoby łagodzenia bólu jak np. masaż, pozycje z użyciem worków sako, piłki, materacy i drabinek w które wyposażone są wszystkie sale porodowe w szpitalu PRO-FAMILIA.  Pomocny jest również prysznic, który działa rozluźniająco i częściowo znosi ból.

Wielki finał

Przed Tobą finał! Drugi etap rozpoczyna się z chwilą całkowitego rozwarcia szyjki macicy, a kończy urodzeniem noworodka. Maluchowi pomagasz przyjść na świat silnymi skurczami macicy oraz wykonywaniem tzw. parć, których nauczy cię położna. Ważne są też głębokie, efektywne oddechy wykonywane pomiędzy nimi.  Czuwać nad prawidłowością  ich wykonania będzie położna, która bezpiecznie przeprowadzi cię przez ten etap. Zaufaj jej. Jest na sali porodowej po to, aby ci pomóc.

Gdy nadejdzie czas porodu, położna na podstawie elastyczności tkanek krocza w trackie rodzenia się główki dziecka oceni, czy będzie możliwość urodzenia bez jego nacięcia, czy też zabieg będzie konieczny, aby uniknąć niekontrolowanego pęknięcia. Po zakończeniu porodu lekarz zszywa krocze w znieczuleniu miejscowym, co daje możliwość prawidłowego i szybkiego gojenia się rany. Używane są do tego  szwy rozpuszczalne, dlatego ich ściąganie nie jest  konieczne.

Jesteście już razem

Po wielu godzinach zmagań następuje ten magiczny moment. Słyszysz krzyk swojego długo wyczekiwanego maleństwa, które tuż po zakończeniu porodu położna układa w twoich ramionach. Położna lub osoba towarzysząca przecina pępowinę. Już po wszystkim, jesteście razem. Położna neonatologiczna zważy i zmierzy malucha, by za chwilę z powrotem ułożyć go w twoich ramionach. W tym czasie następuje III faza porodu, czyli odklejenie i urodzenie łożyska, wbrew częstym obawom nie jest to bolesny proces .

Ostatnia faza

Ostatnia faza porodu to czas pierwszych dwóch godzin po porodzie, kiedy pozostajesz pod obserwacją położnej w sali porodowej. Jeżeli stan twojego dziecka jest dobry, jest ono cały czas z tobą. Macie czas, aby się poznać. To również idealny moment na pierwsze karmienie. Przez cały ten czas osoba towarzysząca może być blisko, dzieląc z tobą te niezwykłe chwile.

Wspólny rodzinny poród

Przez cały czas trwania porodu może towarzyszyć ci bliska osoba. Z pewnością pomoże ci się zrelaksować i przetrwać najtrudniejsze momenty. Jeżeli jednak  po lekturze i zajęciach w szkole rodzenia obecność przy porodzie  budzi opór twojego partnera, przemyślcie na spokojnie tę decyzję (ważne, byście obydwoje byli pewni, że chcecie być razem w czasie porodu). W takiej sytuacji możesz o towarzystwo poprosić przyjaciółkę lub siostrę. 

Czy poród zawsze jest bolesny?

Każdy z nas inaczej odczuwa ból. Ma na to wpływ wiele różnych czynników. Skurcze, pojawiające się w pierwszej fazie porodu nie dla wszystkich kobiet bywają bolesne. Często przypominają bóle menstruacyjne i pojawiają się falami. Skurcz się zbliża, narasta, osiąga szczyt i szybko ustępuje. Najpierw skurcze są rzadkie, a potem się nasilają. W miarę postępu porodu pojawiają się inne dolegliwości. Skurczom rozwierającym szyjkę macicę towarzyszy ból w dole brzucha i w dolnej części kręgosłupa (okolica krzyżowo-lędźwiowa). W kolejnej fazie ból obejmuje cewkę moczową i odbytnicę. Pamiętajmy jednak o tym, że to w jakiej skali  odczuwamy ból jest zawsze sprawą indywidualną. Dla jednej kobiety skurcze będą źródłem bólu nie do zniesienia, dla innych będą w odczucia mniej przykre.

W jaki sposób możemy zmniejszyć ból?

• Metody łagodzenia bólu niefarmakoloiczne
  
  Metod niefarmakologicznych stosowanych w celu złagoodzenia bólu jest naprawde dużo. Pomaga głębokie oddychanie, ćwiczenia rozluźniające mięśnie, zmiana pozycji czy masaż. Skuteczny może okazać się również prysznic, wydawanie dźwięków czy kołysanie i kręcenie biodrami jak w tańcu. Jednak są to metody niewystarczające dla wszystkich kobiet. Dlatego wiele pacjentek prosi o zastosowanie znieczulenia farmakologicznego.
  
  
• Metody łagodzenia bólu farmakologiczne
  
  Stosowanych jest wiele sposobów podawania leków łagodzących ból podczas porodu. Substancje przeciwbólowe mogą być podawane wziewnie, dożylnie, domięśniowo i regionalnie. Podczas porodu z wyboru stosowane jest znieczulenie zewnątrzoponowe tzw. epiduralne. Jest  najbardziej efektywne, a zarazem najbezpieczniejsze dla mamy i noworodka.

W którym momencie porodu anestezjolog podaje znieczulenie zewnątrzoponowe?

Znieczulenie zewnątrzoponowe stosuje się w pierwszej, aktywnej fazie porodu, przy otwarciu szyjki macicy na szerokość około 5 cm. Anestezjolog najpierw znieczula skórę, wprowadza cewnik do kanału kręgowego, a następnie podaje leki, które działają już po kilku minutach. Kobieta czuje skurcze, ale są one niebolesne. Podczas znieczulenia może pojawić się przejściowe uczucie "słabych” nóg, ale z naszego doświadczenia wynika, że pacjentki mogą się poruszać. 

Czy takie znieczulenie może mieć negatywny wpływ na zdrowie dziecka?

Znieczulenie zastosowane w odpowiednim momencie nie ma negatywnego wpływu zarówno na stan matki jak i dziecka. Dodatkową korzyścią zastosowania znieczulenia, poza zniesieniem bólu porodowego, jest lepsza współpraca pacjentki z zespołem prowadzącym poród.

Czy istnieją przeciwskazania medyczne do zastosowania znieczulenia?

Przeciwwskazań  medycznych  jest tak naprawdę mało. Zliczamy do nich m.in. zaburzenia krzepnięcia czy schorzenia skórne, które uniemożliwiają podanie znieczulenia.

Jakie znieczulenie stosowane jest w przypadku cesarskiego cięcia?

W przypadku porodu zakończonego  cesarskim  cięciem stosowane jest  znieczulenie ogólne lub miejscowe. Znieczulenie ogólne tzw. narkoza,  u kobiet w ciąży wiąże się z większym ryzykiem ciężkich powikłań, dlatego jest rzadkością.  Z wyboru stosowane jest  znieczulenie regionalne - podpajęczynówkowe, które jest bezpieczniejsze dla matki i dla dziecka.

Jak działa znieczulenie podczas cesarskiego cięcia?

Działanie znieczulenia rdzeniowego można porównać do znieczulenia u dentysty. Czujemy nacisk wiertła na ząb, ale nie odczuwamy bólu. Podobnie jest z cięciem cesarskim. Czujemy lekki dotyk, ale nie ból. Poza tym, przytomna matka zaraz po zakończeniu cesarskiego cięcia może przytulić noworodka do piersi, co jest niezwykle ważne dla niej i dla dziecka.

Połóg to czas dynamicznych zmian jakie zachodzą w twoim organizmie po porodzie. To okres, gdy twój organizm regeneruje się, wraca do formy sprzed ciąży, jednocześnie dostosowując się do nowej sytuacji. Niektóre dolegliwości związane z połogiem, choć normalne, mogą przysporzyć ci wiele problemów. Podpowiadamy, jak sobie z nimi poradzić.

Połóg zwykle trwa od 6 do 8 tygodni po porodzie. W tym okresie cofają się prawie wszystkie zmiany w obrębie układu rozrodczego i ogólnoustrojowego. To szczególny czas w życiu każdej kobiety.

Skurcze w dole brzucha

Zarówno po porodzie siłami natury jak i po cięciu cesarskim, występują bóle i skurcze w dole brzucha. Ten ból pomimo że jest nieprzyjemny, jest pozytywnym objawem i świadczy o inwolucji macicy, czyli o tym, że wraca do naturalnego rozmiaru sprzed ciąży. Warto wiedzieć, że rozciągnięta macica, która tuż przed porodem ważyła ok. 1,5 kg, w okresie połogu zmniejsza swój ciężar do 50 gram.  Najsilniejsze dolegliwości występują w pierwszych dobach połogu i podczas przystawiania noworodka do piersi. Dzieje się tak ponieważ twój organizm wydziela oksytocynę, która jest odpowiedzialna za produkcję mleka i skurcze macicy. Jeżeli dolegliwości bólowe okażą się dla ciebie bardzo uciążliwe, poproś położną lub lekarza o podanie delikatnych środków przeciwbólowych, które możesz przyjmować podczas karmienia piersią, ponieważ są bezpieczne dla maluszka (paracetamol, ibuprofen). Aby wspomóc swój organizm w regeneracji, już po upływie pierwszej doby po porodzie, możesz wykonywać regularne ćwiczenia mięśni Kegla.

U wszystkich świeżo upieczonych mam, niezależnie od tego w jaki sposób został przeprowadzony poród, występują tzw. odchody połogowe (wydzielina z dróg rodnych) – efekt oczyszczania się macicy. Początkowo wydzielina jest krwista (od 3 do 7 dni),  której mogą towarzyszyć skrzepy. Pod koniec pierwszego tygodnia połogu staje się brunatna, półpłynna. Natomiast pod koniec drugiego tygodnia wydzielina staje się coraz jaśniejsza. W trzecim tygodniu przybiera kolor biało-szary, aż w końcu ustępuje, po upływie około 4-6 tygodni od porodu. Jeżeli w tym okresie zaobserwujesz, że pomimo ustabilizowaniu krwawienia staje się ono intensywniejsze lub wydalane są większe kawałki tkanek, a także gdy odchody mają nieprzyjemny zapach – zgłoś się do lekarza. Poproś o konsultację lekarza również wtedy, gdy proces wydalania nagle się zatrzyma. Musisz pamiętać również o tym, że w tym okresie szczególnie ważna jest higiena. Dzięki niej, unikniesz przykrej infekcji.

Proces gojenia

Wszystkie uszkodzenia tkanek miękkich kanału rodnego np. pęknięcia powierzchowne, otarcia pochwy i krocza goją się na ogół szybko, bo już po upływie 10 dnia od porodu.  Musisz jednak wiedzieć, że w miejscu nacięcia krocza, możesz odczuwać ciągnięcie, ból, drętwienie oraz dyskomfort. Istnieją jednak sposoby, dzięki którym zminimalizujesz nieprzyjemne doznania.

• Wstawaj z łózka powoli, stroną przeciwną do nacięcia.
• Unikać zbyt długiego stania i siedzenia.
• Gdy krocze jest spuchnięte, stosuj zimne okłady, np. schłodzone okłady żelowe.
• Siadaj w pozycji tzw. po turecku, na gumowym kółku - specjalnej poduszce
• W przypadku silnego odczuwania bólu, możesz zastosować delikatne środki przeciwbólowe (paracetamol, ibuprofen).

Rana po cesarskim cięciu

Opatrunek, który masz założony na ranie po cięciu cesarskim, powinnaś ściągnąć jak najszybciej – już po upływie ok. 6-8 godzin od zabiegu. Aby rana goiła się prawidłowo, musisz pamiętać o trzech podstawowych zasadach – mycie, osuszanie i wietrzenie (powietrze sprzyja gojeniu się rany).  W pierwszych dniach po zabiegu rana może pobolewać i ciągnąć, a w kolejnych dniach swędzieć. Z czasem będzie stopniowo blednąć. Jeżeli podczas zabiegu zostały użyte szwy rozpuszczalne, to w dniu wyjścia ze szpitala, personel medyczny usunie jedynie widoczne końcówki szwów.  Natomiast pozostałe szwy ulegną stopniowemu rozpuszczeniu. Jeżeli blizna ulegnie zaczerwienieniu, pojawi się opuchlizna i ropna wydzielina – skonsultuj się  z lekarzem.

Ciążowy brzuszek

Mięśnie dna macicy i przepony miednicznej stopniowo będą odzyskiwać napięcie. Nadmiernie rozciągnięta skóra i powstałe podczas ciąży rozstępy wymagają trochę czasu, aby wrócić do formy - minimum ok. 6 – 7 tygodni. Już podczas pierwszych dni połogu możesz wykonywać łagodne ćwiczenia mięśni powłok brzusznych i miednicy mniejszej. Z powrotem do intensywnych ćwiczeń musisz jednak poczekać do zakończenia połogu. W tym okresie nie powinnaś tez myśleć o odchudzaniu.

Apetyt mamy

Bezpośrednio po porodzie następuje powrót funkcji trawienia. Zaczniesz odczuwać głód i  pragnienie.  W tym okresie mogą się pojawić przykre dolegliwości jakimi są żylaki odbytu, które mogą powodować nieprzyjemne odczucia bólowe. Ze względu na leniwą perystaltykę jelit oraz zastosowaną lewatywę przed porodem, przez pierwsze trzy dni  możesz nie odczuwać potrzeby wypróżnienia się. Problemy z wypróżnieniem mogą mieć również podłoże psychiczne – czyli strach i lęk przed wytrzymałością szwów. Po przebytym cięciu cesarskim łagodnemu odczynowi otrzewnowemu towarzyszy krótkotrwała niedrożność jelit. Jednak zazwyczaj w drugiej dobie pojawia się perystaltyka i odchodzą gazy, a wypróżnienie powinno wystąpić w  3 lub 4 dobie po zabiegu operacyjnym.

Wizyta kontrolna

Na pierwszą wizytę kontrolną do lekarza ginekologa powinnaś zgłosić się po prawidłowo przebytym połogu, czyli po upływie ok. 6 tygodni po porodzie. Oczywiście w przypadku jakichkolwiek wątpliwości wizyta powinna odbyć się wcześniej.

Pamiętaj, że lekarz ginekolog i położna to twoi sprzymierzeńcy. Nie bój się porozmawiać z nimi o swoich problemach, obawach czy wątpliwościach.

W jaki sposób i jak często karmić malucha piersią?

Karmienie piersią na żądanie to najlepszy, zalecany sposób żywienia malucha. Karmimy według potrzeb dziecka i mamy. Trzeba tu postawić znak równości. Nie tylko maluch woła, że jest głodny, ale i mama gdy czuje wypełnione piersi, zachęca go do jedzenia. Na początku powinno być miminum 8 karmień, najlepiej 10-12 w ciągu doby, z czego 1-2 karmienia w nocy. (Ilość karmień zarówno w dzień jak i w nocy może być jednak znacznie większa. Dzieci mogą mieć różne potrzeby). Przerwy między karmieniami nie powinny być dłuższe niż 3 godziny od rozpoczęcia karmienia, z jedną dłuższą przerwą nieprzekraczającą 4 godzin. Gdy przerwy są dłuższe i dziecko nie podejmuje ssania, można  je delikatnie wybudzać i aktywizować np. poprzez łaskotanie stóp.

Po czym można poznać że dziecko przełyka mleko i ssie efektywnie?

W czasie karmienia mama powinna  słyszeć jak dziecko przełyka mleko. Z reguły przez pierwsze 2 minuty noworodek ssie pierś i nie przełyka-  to fizjologia. Dopiero po tych pierwszych minutach, przy prawidłowym wypływie mleka wykonuje serię zassań: 3 zassania – 1 przełknięcie, 2 zassania – 1 przełknięcie bądź najczęściej 1 zassanie – 1 przełknięcie.

Karmić z jednej czy z obu piersi?

Ze względu na możliwość wypracowania laktacji na wysokim poziomie, przez pierwsze 2-3 tygodnie zaleca się karmić malucha z obu piersi podczas jednego karmienia, rozpoczynając od piersi, która pozostała "niedokończona" podczas ostatniego karmienia. Karmienie z każdej piersi powinno trwać ok 15-25 minut (minimalny czas karmienia wynosi 10 minut, maksymalny 40). Po upływie 2-3 tygodni dziecko może najadać się z jednej piersi, ale zawsze należy proponować mu obie na jedno karmienie. Na tym etapie czas karmienia skraca się, może trwać nawet ok. 10 minut. Im dziecko będzie starsze, tym krócej będzie trwało karmienie.

Jak rozpoznać, że maluch jest głodny?

Ssanie rączek, otwieranie buzi, wzmozony ruch oczu. Noworodek sygnalizuje w ten sposób, że jest głodny – to tak zwane wczesne oznaki głodu. Płacz z kolei jest późnym objawem głodu. Wtedy mama może mieć problem z przystawieniem dziecka do piersi. Najlepiej wtedy je uspokoić, przytulić, a kiedy poczuje się bezpieczniej – zaproponować mu ponownie pierś.

Jak rozpoznać, że dziecko jest najedzone?

Noworodek po karmieniu jest zadowolony, często sam wypuszcza brodawkę. Zasypia (początkowo) lub jest spokojny, czuwa, a pierś w okresie stabilizacji laktacji po nakarmieniu staje się luźniejsza.

Są momenty, że maluch chce stale ssać pierś. Co wtedy zrobić?

Na pewnych etapach swojego życia dziecko przechodzi przez tzw. skoki rozwojowe. Zwiększa się jego zapotrzebowanie na pokarm, co można zaobserwować po częstszym przystawianiu do piersi. Mama może mieć wtedy nawet wrażenie, że maluch mógłby spędzać przy piersi większą cześć dnia. To naturalny etap okresu laktacji i zwykle trwa kilka dni.

Czy można przerwać karmienie na kilka dni?

Jeśli karmienie zostanie przerwane na  kilka dni, trzeba się  liczyć się z ryzykiem zarówno zmniejszenia ilości pokarmu jak i odrzucenia piersi przez dziecko. Warto wiedzieć, że podczas choroy nie trzeba odstawiać dziecka. Lekarz w wielu przypadkach może dobrać taki lek, który nie będzie wymagał zaprzestania karmienia piersią. W przypadku leczenia szpitalnego,  można wdrożyć postępowanie chroniące i podtrzymujące laktację.

Jak długo karmić piersią?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca:

• Wyłączne karmienie piersią do ukończenia przez dziecko 6. miesiąca życia.
• Kontynuacje karmienia piersią do ukończenia drugiego roku życia i dłużej przy jednoczesnym wprowadzaniu pokarmów stałych.

Czy mleko traci swoją wartość?

Mleko mamy jest wartościowe przez cały czas! Oznacza to, że jest cennym pokarmem nie tylko dla noworodka, ale również dla starszego malucha: powyżej pierwszego roku życia  i dwóch lat.

Czy karmienie w miejscu publicznym jest dozwolone?

Oczywiście! Karmienie w miejscach publicznych to nieodłączna część życia społecznego. Do tego praktyczna i wygodna – zarówno dla mamy jak i dziecka. Podczas podróży lub spotkania z przyjaciółmi pokarm dla dziecka  mama ma  zawsze przy sobie, bez konieczności użycia dodatkowych akcesoriów.

Noworodek podczas pierwszych dni życia nie odczuwa potrzeby spożycia dużych ilości mleka. W pierwszej dobie objętość żołądka dziecka wynosi ok. 5-7 ml, czyli wielkością przypomina owoc czereśni. To naprawdę niewiele. Dlatego świeżo upieczone mamy nie potrzebnie martwią się czy mają wystarczającą ilość mleka w piersiach. Zwłaszcza, że produkcja mleka rozpoczyna się już w okresie ciąży, około 20 tygodnia.

Apetyt rośnie

Zapotrzebowanie na pokarm wzrasta stopniowo. Zwykle podczas drugiej doby maluch zaczyna się aktywizować  i wyznaje zasadę „dużo ssania, mało spania”. Mamy zwykle mają wrażenie, że dziecko jest cały czas przy piersi, a pokarmu brak bo  piersi wydają się puste. Często pojawia się wtedy zwątpienie i chęć sięgnięcia po mleko modyfikowane. Niepotrzebnie. Już w kolejnej dobie piersi zwykle stają się bardziej pełne, laktacja nabiera tępa. W trzeciej dobie zapotrzebowanie na pokarm wzrasta i wynosi już ok. 22-27 ml. Teraz żołądek wielkością przypomina orzech włoski. Następnie tygodniowy maluch potrzebuje już ok. 45-60 ml pokarmu, a jego żołądek objętością przypomina średnią morelę. Po miesiącu dziecko spożywa ok. 80-150 ml mleka, a to już objętość dużego jajka. Podczas tych pierwszych dni, a nawet tygodni dziecko może mieć bardzo dużą potrzebę ssania. To nie tylko chęć zaspokojenia głodu, ale również bliskości z mamą. W ten sposób dziecko zapewnia sobie również większą ilość pokarmu, rozbudzając laktację, która dostosowuje się do jego potrzeb.  Mama w okresie stabilizacji laktacji powinna mu na to pozwolić i zapewnić nieograniczony dostęp do piersi. To fundamentem sukcesu.

Wczesne sygnały głodu

Intensywne ruchy gałek ocznych, otwieranie oczu i buzi, poszukiwanie piersi poprzez rozglądanie się, wysuwanie języka, mlaskanie, ssanie paluszków – to tak zwane wczesne sygnały głodu. Płacz to już objaw późnego głodu. Wtedy przystawienie do piersi może sprawiać dużo trudności. Najlepiej  uspokoić wtedy maluszka, przytulić, a dopiero jak poczuje się bezpiecznie, zachęcić do jedzenia.  Warto monitorować przebieg karmień za pomocą wskaźników skutecznego karmienia. Takie wskaźniki to: ilość karmień na dobę, ilość zużytych pieluch, a także m.in. ocena czy noworodek jest prawidłowo przystawiony do piersi.  To pomoże mamie sprawdzić przebieg karmienia i ocenić, czy maluch przyjmuje odpowiednia ilość pokarmu.

Obserwuj pieluszki

Na początku  noworodek wydala tzw. smółkę. To pierwszy stolec w życiu malucha o czarnym zabarwieniu. Od trzeciej lub czwartej doby pojawiają się tak zwane stolce przejściowe. Jest ich 3-4 na dobę. Później zmieniają konsystencje w bardziej papkowate. Musimy jednak pamiętać, że każde dziecko jest inne i pieluszka może być brudzone nawet po każdym karmieniu. Warto też wiedzieć, że po 6 tygodniu noworodek karmiony piersią może wypróżniać się raz na kilka dni i w ciąż jest to norma.

Karmienie to też bliskość

Niemowlę domaga się bardzo często przytulania i czuje się bezpiecznie w ramionach mamy. Karmienie piersią stanowi podstawę tego bliskiego kontaktu. Nadmierna ilość bodźców, ból, strach, lęk, nieumiejętność radzenia sobie ze swoimi emocjami, potrzeba nawodnienia skłaniają maluszka do podjęcia ssania. Ssanie pozwala rozładować napięcie dziecka, uwolnić emocje oraz znaleźć ukojenie i zrozumienie w ramionach tak dobrze znanych, bo własnej mamy.

Wskaźniki skutecznego karmienia, pozwolą Ci obiektywnie ocenić, czy dziecko ssie pierś efektywnie.

Jak często karmisz w ciągu doby?

Odpowiedź prawidłowa: 8-12 karmień w ciągu doby – karmień może być jednak znacznie więcej

Czy karmisz nocy?

Odpowiedź prawidłowa: 1-2 razy – karmień może być jednak znacznie więcej

Czy dziecko jest prawidłowo przystawione do piersi?

Odpowiedź prawidłowa: tak - chwyta brodawkę wraz z otoczką, nie odczuwasz dolegliwości bólowych, dziecko połyka pokarm rytmicznie

Czy słychać odgłos połykania pokarmu przez minimum 10 minut z każdej z piersi?

Odpowiedź prawidłowa: Tak, słychać serię połknięć po około 10-30 zassań, połykanie jest słyszalne

Ile kupek dziennie robi dziecko?

Odpowiedź prawidłowa: 

• smółka (1.-2. doba),
• 3-4 stolce przejściowe (3.-4. doba),
• około 3-4 stolce papkowate (od 5. doby)

Pieluszki mogą być jednak brudzone po każdym karmieniu.

Po szóstym tygodniu tego wskaźnika nie bierze się pod uwagę -  dzieci karmione piersią mogą wypróżniać się nawet raz na tydzień lub kilka razy dziennie.

Ile mokrych pieluszek dziennie moczy dziecko?

• Odpowiedź prawidłowa:

1-2 lub wcale (1.-2. doba)

3–5 (3.–5. doba),

4–6 (5.–7. doba),

6–8 (od. 8 doby),

5–6 (od 6. tygodnia).

Jaki jest dobowy przyrost masy ciała dziecka (licząc od najniższej osiągniętej przez dziecko masy ciała)?

• Odpowiedź prawidłowa:

26–30 g na dobę do 3 miesiąca,

17–18 g na dobę między 3-6 miesiącem,

12–13 g na dobę w 6-9 miesiącu,

9 g na dobę w 9-12 miesiącu.

Jeśli Twoje odpowiedzi na pytania są prawidłowe, możesz mieć pewność, że dziecko się najada.

Spadek masy ciała po porodzie

Warto wiedzieć, że pierwszych dniach życia noworodek traci na wadze. To fizjologiczne zjawisko, związane z podjęciem samodzielnego funkcjonowania. Ważne, aby maluszek nie stracił więcej niż 7 procent swojej masy ciała. Najpóźniej w drugim tygodniu powinien odzyskać swoją masę urodzeniową.

• Nie ma potrzeby, aby kapać noworodka codziennie. Pod warunkiem jednak, że podczas przewijania dziecka dokładnie przemywasz skórę pod pieluszką w miejscach najbardziej narażonych na zabrudzenie i podrażnienie. Codzienną kąpiel warto wykonywać dopiero wtedy, gdy maluch nauczy się raczkować, samodzielnie jeść oraz w upalne dni, gdy bardziej się poci. Pamiętaj o tym, że kąpiel powinna być przyjemnością, czasem relaksu i zabawy. Dlatego jeżeli zauważysz, że twój maluch boi się wody nie wkładaj go na siłę do wanienki! W takiej sytuacji myj niemowlaka przez jakiś czas wilgotnym ręcznikiem i stopniowo oswajaj z wodą.

• Do kąpieli należy używać tylko preparatów przeznaczonych dla dzieci, dobrze tolerowanych przez skórę, niedrażniących spojówek, niezawierających środków zapachowych, konserwantów i barwników. Zaleca się stosowanie płynnych środków o pH obojętnym lub lekko kwaśnym, zawierających delikatny surfaktant i emolient. Takie preparaty nie tylko oczyszczają skórę, lecz także łagodnie ją nawilżają i nie niszczą płaszcza lipidowego. Często dostosowane są zarówno do mycia skóry i włosów.

• Zastanawiasz się kiedy pierwszy raz wykąpać maluszka? Najlepiej w pierwszych dniach po wyjściu ze szpitala. Woda powinna mieć temperaturę 36-37 stop. C. (sprawdzamy  to specjalnym termometrem). W pomieszczeniu nie powinno być przeciągów, a temperatura otoczenia powinna wynosić 21-22 stop. C. Ilość wody w wanience uzależniona jest od wieku dziecka i wprawy mamy lub taty.

• Zanim zaczniecie wodną przygodę, wykonajcie pielęgnacje na przewijaku. Twarz maluszka  umyj delikatnie wacikami zmoczonymi w przegotowanej wodzie. Zaczynij od czoła, policzka, wierzchu nosa, drugiego policzka, brody, okolicy pod nosem. Oczy przemywaj wacikami z destylowaną wodą lub solą fizjologiczną (0.9%) w kierunku od zewnętrznego kącika do wewnętrznego. Każde oko przemywaj osobnym wacikiem.

• Kiedy już włożysz dziecko do wanienki, podtrzymuj mu ręką plecki, barki i główkę, utrzymując górną część ciała nieco wyżej. Uchwyć palcami bark dziecka, co zabezpieczy go przed wyślizgnięciem się. Drugą ręką możesz myć i opłukiwać malucha. Możesz głębiej zanurzyć dziecko, ale zawsze podtrzymuj jego główkę, utrzymując ją nad powierzchnią wody.
  
  
• Nie zapomnij o tym, aby po kąpieli wykonać toaletę kikuta pępowinowego. To bardzo ważne. W przypadku, gdy pępek brzydko pachnie, pojawia się duża ilość śluzowej wydzieliny lub obserwujemy zaczerwienienie, kikut należy spryskać Octanispetem, następnie odczekać 15-30 sekund i wysuszyć. To miejsce zawsze powinno być suche. Jeśli stan pępka nadal będzie wzbudzał niepokój należy zgłosić się do pediatry. Dopóki kikut nie odpadnie, zakładaj pieluszkę tak, aby zawsze był na wierzchu. Wystarczy, że odpowiednio zawiniesz pieluszkę.

• Staranności i delikatności wymaga pielęgnacja narządów płciowych. U dziewczynek wykonujemy ją, zaczynając od rozchylenia warg sromowych, następnie przemywamy je  wacikiem w kierunku od spojenia łonowego  do odbytu.  U chłopców toaleta polega na umyciu dokładnie prącia wraz z workiem mosznowych. Pamiętajmy, że początkowo napletek u chłopców jest przyklejony do krawędzi żołędzi. Przez pierwszy rok  nie należy próbować go odciągać, bo grozi to uszkodzeniem delikatnej skóry w tej okolicy. Jeśli do tego dojdzie mogą powstać stwardniałe blizny. Zsuwanie napletka jest niezbędne w późniejszym zachowaniu higieny, ale na to przyjdzie jeszcze czas. Jeśli po pierwszym roku życia nadal jest z tym problem, najlepiej porozmawiać z pediatrą, gdyż chłopiec może mieć stulejkę. Zbyt wąski napletek sprawia wówczas, że niemożliwe staje się odsunięcie go, a pod nim gromadzi się mastka, czyli  resztki moczu i inne substancje, które mogą powodować stany zapalne.

• Czas po kąpieli to idealny moment, aby zadbać o uszy! Wacikami wyczyść delikatnie  małżowiny i ujścia przewodu słuchowego.  Jeżeli woda podczas kąpieli dostanie się do uszu – spokojnie! Głębiej położone struktury oddziela od środowiska zewnętrznego błona bębenkowa. Pamiętaj jednak o tym, aby po  kąpieli osuszyć uszy z resztek wody, a wydostającą się woskowinę usunąć ręcznikiem lub pieluszką. Nigdy nie czyść kanału słuchowego patyczkami higienicznymi. Wnętrze ucha oczyszcza się samoistnie. Próby wydobycia woskowiny zwiększają jej produkcję (przez drażnienie kanału słuchowego).

• U noworodka ważne jest, aby zadbać również o paznokcie rąk i stóp. Do przycinania najczęściej używa się nożyczek o zaokrąglonych końcach lub obcinacza dla niemowląt. Paznokcie najlepiej obcinać po kąpieli – wtedy są miękkie lub podczas snu maluszka. Paznokcie u rąk obcinamy „na okrągło”, a u nóg - w linii prostej.

• U  noworodków czasem zdarza się, że skóra w  okolicach zgięć stawów oraz bocznej części tułowia staje się sucha. To normalny stan, który  związanym jest z przejściem z tym, że skóra przyzwyczaja się do nowego środowiska -  z wodnego do powietrznego (szczególnie w ciągu 2 pierwszych tygodni życia). W tym okresie możesz delikatnie natłuszczać wysuszone okolice. Jednak pamiętaj, aby w codziennej pielęgnacji nie stosować rutynowo środków nawilżających lub natłuszczających.  Warto wiedzieć, że ich nadmierne stosowanie może być przyczyną występowania zaburzeń mikroflory bądź uczuleń. Wybieraj kosmetyki, które posiadają odpowiedni atest i są przeznaczone do skóry niemowlaka.